-
1 мамык
мамык1. пухКомбо мамык гусиный пух;
каза мамыкым шӱдыраш прясти козий пух.
Лупс чӱчалтыш – шинчаже, пелчан мамык – ӱпшӧ. М. Емельянов. Глаза его – капли росы, волосы – пух осота.
А мамыкше кӱпчыклан огыл, тӧшаклан сита. И. Иванов. А пуху хватит не только для подушки, но и для перины.
2. диал. вата, хлопокМамыкым шӱдыраш прясти вату;
ош мамык белая вата.
Сравни с:
ватке3. в поз. опр. пуховый, пушистыйМамык тӧшак пуховая перина;
мамык шовыч пуховый платок.
Вуйыштыжо – мамык упш. И. Иванов. На её голове – пуховая шапка.
Теҥгече кас велеш мамык лум возын. В. Косоротов. Вчера к вечеру выпал пушистый снег.
4. в поз. опр. ватный, хлопчатобумажныйМамык пинчак ватный пиджак.
Изибайын йолыштыжо йошкар мамык шӱртӧ дене сылнештарыме шем портышкем. Я. Элексейн. На ногах Изибая чёрные валенки, украшенные красной хлопчатобумажной нитью.
Идиоматические выражения:
-
2 мамык вуй
мамык вуйГ.бот. одуванчикЛым шылен веле шокта, кырык нереш мамык вуй уже лӓктешӓт. В. Сузы. Снег только растает, как на пригорках уже появляются одуванчики.
Смотри также:
мамыкшудо -
3 мамык пудий
зоол. клещ паутинныйМемнан кундемысе сад-пакчаште эн чот шарлыше вредительлан тля, мамык пудий, медяница шотлалтыт. «Мар. ком.» В наших краях самыми распространенными вредителями считаются тля, паутинные клещи, медяницы.
Идиоматическое выражение. Основное слово:
пудий -
4 лаймык-мамык
лаймык-мамыксамый мягкий, мелкий птичий пухЛаймык-мамык дене ыштыме кӱпчыкем уло. У меня есть подушка из самого мелкого пуха.
Сравни с:
мамык -
5 кийыме верже мамык лийже
(Овокля:) Сапан кумын кийыме верже мамык лийже. М. Рыбаков. (Овокля:) Пусть земля будет пухом куму Степану.
Идиоматическое выражение. Основное слово:
мамык -
6 пух
мамык -
7 ватный
-ая; -ое1) мамык...ы; мамык...2) мамык..., мамыктан ясалган -
8 хлопчатобумажный
-ая; -ое1) киҗе-мамык...ы; мамык җеп...ы2) киҗе-мамыктан тукылган, мамык җеп... -
9 хлопко-
кушма сүзләрнең "мамык" мәгънәсен аңлаткан беренче кисәге -
10 хлопкоочистительный
-ая; -оемамык чистарткыч..., мамык тазарта торган -
11 бумажный
I -ая; -ое1) кәгазь...ы2) кәгазьдән ясалган, кәгазь...II -ая; -ое1) ( выделанный из хлопка) киҗе-мамыктан эшләнгән, киҗе-мамык...2) ( сделанный из бумажной ткани) киҗе-мамык..., киҗе-мамыктан тегелгән -
12 нитяный
-
13 пуховый
-
14 хлопковый
-
15 хлопкопрядильный
-
16 пунан
пунанГ.: пынан1. покрытый шерстью, мехом; с шерстью, с мехом (о животных, кроме овцы и козы); какой-л. масти; пушистыйЙошкар пунан ушкал корова рыжей масти;
пунан кролик пушистый кролик.
Выльгыжше пунан шордо игыжым «Нимо деч ит лӱд» маншыла нулале. А. Филиппов. Лосиха с лоснящейся шерстью лизнула своего телёночка, будто говоря «не бойся никого».
А имне пеш мотор: выль-выль шем пунан, оржаже – чылт шем толкын, йолжо гын, пуйто ший таганан. К. Васин. А конь очень красивый: блестяще-вороной масти, грива – точно чёрные волны, а ноги – будто с серебряными копытами.
Шудо ий утла ондак нине эҥерла йыр сур пунан кундыш илен. К. Васин. Более ста лет тому назад около этих речек жили бобры с серым мехом.
2. волосатый; покрытый волосами (о теле)Пунан йол волосатые ноги.
Фельдфебель, тидым ужын, пунан мушкындыж дене Сакарым вуйлеп гыч мушкынден колтыш. С. Чавайн. Фельдфебель, увидев это, ударил Сакара своим волосатым кулаком по темени.
– Тугеже пуэн ом керш, – Олег, маска гай шем пунан оҥышкыжо кидшым пыштен, шыргыжалме йӧре ойла. В. Исенеков. – Если так, то не могу дать, – Олег говорит с улыбкой, положа руку на волосатую, как у медведя, грудь.
3. пушистый; покрытый перьями, с перьями (о птицах)Мотор пунан с красивыми перьями.
Тиде ош пунан, йошкар йолан аист-влак эртен кайышт. А. Ягельдин. Это прошли красноногие аисты с белыми перьями.
Узо сузын тупшо, шӱйжӧ шонанпыл гай йылгыжеш, а ава сузыжо изирак капан, но чыве деч ятыр кугу да олача пунан. М.-Азмекей. Спинка, шея у глухаря расцвечиваются, словно радуга, а глухарка ростом поменьше, но намного больше курицы, с пёстрыми перьями.
4. ворсистый; пуховый; покрытый ворсом, с ворсом (о ткани)Пунан посто ворсистое сукно.
Красный уголокышто сур мамык пунан шале дене пӱтырналтын, ӱдырамаш шинчылтеш. З. Каткова. В красном уголке сидит женщина, укутавшись в серую пуховую шаль.
5. покрытый пухом, мелкими нежными волосками; пушистый (о растениях); мохнатыйПунан пеледыш пушистый цветок.
Вӱдыжгӧ шагал улман верлаште кушкылын лышташыже шыште гай чар дене леведалтеш але лышташыже пунан лиеш. Б. Мочалов. В местах, где мало влаги, листья растений покрываются воскообразной плёнкой или же они бывают пушистые.
Вет пӱнчерыште коявапкам муаш лиеш, арка тайылыште тыгыде писте уала йымалне пунан курезе шочеш. «Мар. ком.» Ведь в сосновом бору можно найти белый гриб, на склонах холмиков под ветвями мелкого липняка растут мохнатые грузди.
6. сделанный из пуха, набитый пухомКомбо пунан кӱпчык подушка из гусиного пуха.
Тӧшак тугай кугу, мамык пунан, возат гын, йомат. Н. Лекайн. Перина такая большая, из мягкого пуха, что если ляжешь, то провалишься.
Сравни с:
мамык7. меховой, с мехом, на меху; сделанный из меха, выделанной шкурыЛӧза пунан тулып тулуп с густым мехом.
– Пижетше нимолан ок йӧрӧ. Шого, шкемын коваште пижем пуэм, пунан да вашке ок пыте. А. Березин. – Твои варежки никуда не годятся. Постой, я дам свои кожаные рукавицы, они на меху и быстро не износятся.
Самырык учитель, каракулевый шӱшан шем пальтом чиен, йылгыжше пунан упшым упшалын, школышко тольо. В. Иванов. Молодой учитель, одетый в чёрное пальто с каракулевым воротником, в блестящей меховой шапке, пришёл в школу.
-
17 бумага
I ж1) кәгазь2) ( документ) кәгазь, язу, документ•II ж; уст.( хлопок) киҗе-мамык ( мамык үзе һәм аннан тукылган тукымалар) -
18 набивка
ж1) см. набить 1), 3), 5)2) (то, чем набито) (берәр нәрсә) эченә тутырылган әйбер (мәс. мамык, мунчала, кыл) -
19 пушинка
-
20 хлопководство
смамыкчылык, мамык игү, мамык игүчелек
См. также в других словарях:
мамык — (МАМЫКЛАНУ) (МАМЫКЧЫЛЫК) – 1. Мальвалар семь. көньякта игелә торган берьеллык үсемлек 2. Шул үсемлекнең җеп, целлюлоза һ. б. әзерләү өчен кулл. тор. орлык сүсе. Шул сүснең махсус эшкәртелгән нәфис, йомшак массасы. с. Шундый сүстән эрләнгән 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мамык-җеп — Киҗе мамык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йон-мамык — Йон, мамык һ. б. ш. йомшак нәрсәләр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
киҗе-мамык — с. Мамык җептән эшләнгән. и. Шундый тукыма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җеп — 1. Йон, мамык, ефәк, җитен һ. б. җепселләрен бер берсенә кушып бөтерү юлы белән әзерләнгән һәм туку, бәйләү кебек эшләргә китә торган материал, эрләнмә. с. Мамык яки чүбек җебеннән бәйләнгән яки тукылган аягында җеп оек. Берничә җепне катып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ак — I. 1. Кар, сөт һәм акбур төсенә якын ачык төс 2. Чиста, керсез. күч. Эчкерсез, саф, гөнаһсыз 3. Чал ак сакаллы карт 4. Гражданнар сугышында большевикларга каршы булган ак офицер и. АКЛАР – Контрреволюционерлар, акгвардиячеләр, большевизм… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акбүз — 1. с. Сизелер сизелмәс кенә күк төсмере булган ак төс 2. и. Ак төстәге юка киҗе мамык тукыма. АКБҮЗ АТ – Акбүз төсендәге ат … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
балитәк — Хатын кыз күлмәгенең итәге тирәли матурлык өчен тотылган өстәмә итәк. БАЛА ЙОН – 1) Кеше тәнендәге вак вак төкләр 2) БАЛА МАМЫК – Йомыркадан яңа чыккан кош тәнендәге бик йомшак йончалар. БАЛА КОРТ (БАЛА УМАРТА) – Яңарак аерылып чыккан яшь умарта… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
батист — Чирак катылган җитен яки мамык җептән эшләнә торган ярым үтә күренмәле юка һәм тыгыз тукыма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бәз — Тыгыз киҗе мамык тукыма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бишмәт — Татар һ. б. кайбер төрки халыкларда мамык белән сырып тегелгән кышкы өс киеме … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге